Η ραγδαία επιταχυνόμενη επέκταση των δικτύων μεταφοράς και διανομής της ηλεκτρικής ενέργειας θέτουν ζητήματα προστασίας για τα πουλιά, με τις περιβαλλοντικές οργανώσεις να ζητούν τη λήψη μέτρων σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Με ποιους τρόπους μπορούμε να κάνουμε τα σύγχρονα και μελλοντικά δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας της Ευρώπης πιο ασφαλή και φιλικά για τα πουλιά;
Αυτά τα ερωτήματα κλήθηκε να συζητήσει και να απαντήσει μια ομάδα από 20 περιβαλλοντικές οργανώσεις, μεταξύ των οποίων και η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, που πήραν μέρος τον Νοέμβριο του 2023, στο εργαστήριο «Connecting Biodiversity».
Το εργαστήριο διοργανώθηκε στο Βερολίνο στο πλαίσιο του έργου LIFE «SafeLines4Birds» υπό τον συντονισμό της Πρωτοβουλίας για το Δίκτυο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (Renewables Grid Initiative – RGI).
Οι οργανώσεις που συμμετείχαν αντάλλαξαν εμπειρίες κι απόψεις καταλήγοντας σε ένα κοινό κείμενο με επτά βασικές αρχές για ένα πιο φιλικό στα πουλιά δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη.
Παγκοσμίως, έως και ένα δισεκατομμύριο πουλιά σκοτώνονται από πρόσκρουση ή ηλεκτροπληξία ενώ στην Ελλάδα το πρόβλημα είναι υπαρκτό και γνωστό εδώ και δεκαετίες, χάρη και στις πληροφορίες που μας παρέχουν οι δορυφορικοί πομποί.
Τον Ιούνιο του 2024, δημοσιεύθηκε το τελικό κείμενο των αρχών με την υποστήριξη 24 οργανώσεων και φορέων από 18 χώρες που συν-αποτελούν την ευρωπαϊκή Κοινότητα για τη διατήρηση της φύσης.
Οι 7 βασικές αρχές που προκρίνουν οι οργανώσεις, είναι:
- Ουσιαστικές και εποικοδομητικές πολυμερείς ανταλλαγές απόψεων σε πανευρωπαϊκό επίπεδο
- Συνεργασίες σε επίπεδο κρατών-μελών
- Βιώσιμες πηγές χρηματοδότησης για την κοινωνία των πολιτών
- Τυποποίηση της συλλογής δεδομένων για τα πουλιά στο πλαίσιο μιας προσέγγισης ανοικτής διάθεσής τους
- Ολοκληρωμένοι χάρτες επικινδυνότητας πτηνών σε εθνικό επίπεδο
- Βελτιωμένη εφαρμογή του ευρωπαϊκού νομοθετικού και κανονιστικού πλαισίου
- Ισχυρές ευρωπαϊκές τεχνικές κατευθυντήριες γραμμές
«Όταν τα πουλιά και τα σημαντικά ενδιαιτήματά τους δεν λαμβάνονται υπόψη στον σχεδιασμό και τις διαδικασίες συντήρησης του δικτύου, οι κίνδυνοι για αυτά αυξάνονται. Τέτοιοι είναι οι προσκρούσεις σε εναέριες γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, η ηλεκτροπληξία και η ανθρωπογενής όχληση που προκαλείται κατά τη διάρκεια εργασιών συντήρησης και επίβλεψης του δικτύου και μπορούν να επηρεάσουν σε σημαντικό βαθμό την επιβίωση ορισμένων ειδών» αναφέρει η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία.
Η τριπλή πρόκληση είναι η κρίση του κλίματος, η κρίση της ενέργειας και η κρίση της βιοποικιλότητας. Και τα τρία ζητήματα πρέπει να αντιμετωπιστούν με ενιαίο τρόπο, αναφέρουν οι περιβαλλοντικές οργανώσεις.
Μεταξύ άλλων, μέτρα-κλειδιά για την πρόληψη και τον μετριασμό των κινδύνων για τα πουλιά κατά μήκος των γραμμών μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, αποτελούν: η αποφυγή κατασκευής δικτύων σε ευαίσθητες περιοχές, η εγκατάσταση σημαντήρων για τη μείωση της πιθανότητας πρόσκρουσης, η διαμόρφωση φιλικών προς τα πουλιά στύλων για τη μείωση της ηλεκτροπληξίας και, όπου είναι δυνατόν, η υπογειοποίηση των γραμμών για την πλήρη εξάλειψη κάθε κινδύνου.
Οι αρχές αυτές μπορούν να χρησιμεύσουν ως κατευθυντήριες οδηγίες απευθυνόμενες προς τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων και ως βάση περαιτέρω διαλόγου με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη: από τους ειδικούς της διατήρησης και τους επιστήμονες ως τις ρυθμιστικές αρχές και τους ίδιους τους παρόχους.
Αναλυτικά ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ της ευρωπαϊκής Κοινότητας για τη διατήρηση της φύσης.
