Ο νέος νόμος, ο οποίος συμφωνήθηκε με τα κράτη μέλη, θέτει στόχο για την ΕΕ να αποκαταστήσει τουλάχιστον το 20% των χερσαίων και θαλάσσιων περιοχών της ΕΕ έως το 2030 και όλα τα οικοσυστήματα που χρειάζονται αποκατάσταση έως το 2050.
Αργά το απόγευμα της Πέμπτης 9 Νοεμβρίου, οι διαπραγματευτές από το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο κατέληξαν σε προσωρινή πολιτική συμφωνία σχετικά με τον νόμο της ΕΕ για την αποκατάσταση της φύσης.
Στόχοι αποκατάστασης
Για να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι, οι χώρες της ΕΕ πρέπει να αποκαταστήσουν τουλάχιστον το 30% των τύπων οικοτόπων που πρέπει από το νέο νόμο να βρίσκονται σε καλή κατάσταση έως το 2030, αυξάνοντας σε 60% έως το 2040 και 90% έως το 2050.
Τα κράτη μέλη θα πρέπει να υιοθετήσουν, μέσω μιας ανοιχτής, διαφανούς και χωρίς αποκλεισμούς διαδικασίας, εθνικά σχέδια αποκατάστασης που θα περιγράφουν λεπτομερώς τον τρόπο με τον οποίο σκοπεύουν να επιτύχουν αυτούς τους στόχους.
Σύμφωνα με τη θέση του Κοινοβουλίου, οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει να δώσουν προτεραιότητα σε περιοχές που βρίσκονται σε τοποθεσίες Natura 2000 έως το 2030.
Οι νομοθέτες συμφώνησαν επίσης ότι όταν μια περιοχή έχει επιτευχθεί η καλή κατάσταση, οι χώρες της ΕΕ θα επιδιώξουν να διασφαλίσουν ότι δεν θα υποβαθμιστεί σημαντικά.
Γεωργικά οικοσυστήματα
Για την αποκατάσταση της φύσης στη γη που χρησιμοποιείται από τον γεωργικό τομέα, οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει να θεσπίσουν μέτρα που θα έχουν ως στόχο να επιτύχουν, έως το τέλος του 2030 και κάθε έξι χρόνια στη συνέχεια, μια θετική τάση σε δύο από τους ακόλουθους τρεις δείκτες:
– ο δείκτης πεταλούδας των λιβαδιών
– το μερίδιο της γεωργικής γης με χαρακτηριστικά τοπίου υψηλής ποικιλομορφίας
– το απόθεμα οργανικού άνθρακα στο ορυκτό έδαφος καλλιεργήσιμης γης.
Η αποκατάσταση των στραγγισμένων τυρφώνων είναι ένα από τα πιο οικονομικά οικονομικά μέτρα για τη μείωση των εκπομπών στον γεωργικό τομέα και τη βελτίωση της βιοποικιλότητας.
Ως εκ τούτου, οι χώρες της ΕΕ πρέπει να λάβουν μέτρα αποκατάστασης για οργανικά εδάφη γεωργικής χρήσης που αποτελούν στραγγισμένους τυρφώνες σε τουλάχιστον 30% αυτών των περιοχών έως το 2030 (τουλάχιστον το ένα τέταρτο θα επαναδιαβραχεί), 40% έως το 2040 (τουλάχιστον το ένα τρίτο επαναδιαβροχή) και 50% έως το 2050 (τουλάχιστον το ένα τρίτο θα επαναδιαβραχεί), αλλά η επαναδιαβροχή θα παραμείνει εθελοντική για τους αγρότες και τους ιδιώτες γαιοκτήμονες.
Οι χώρες της ΕΕ πρέπει επίσης να αντιστρέψουν τη μείωση των πληθυσμών των επικονιαστών το αργότερο έως το 2030 και να επιτύχουν στη συνέχεια μια αυξητική τάση που μετράται τουλάχιστον κάθε έξι χρόνια.
Άλλα οικοσυστήματα
Έως το 2030, οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει να θεσπίσουν μέτρα με στόχο την επίτευξη θετικής τάσης σε αρκετούς δείκτες στα δασικά οικοσυστήματα. Ταυτόχρονα, άλλα τρία δισεκατομμύρια δέντρα πρέπει επίσης να φυτευτούν στην ΕΕ και τουλάχιστον 25.000 km ποταμών πρέπει να αποκατασταθούν σε ποταμούς ελεύθερης ροής.
Οι χώρες της ΕΕ θα διασφαλίσουν επίσης ότι έως το 2030 δεν θα υπάρξει καθαρή απώλεια στη συνολική εθνική έκταση αστικού πρασίνου και κάλυψης αστικών δέντρων σε περιοχές αστικών οικοσυστημάτων σε σύγκριση με το 2021. Μετά το 2030 πρέπει να την αυξήσουν, με την πρόοδο να μετράται κάθε έξι χρόνια.
Χρηματοδότηση και φρένο έκτακτης ανάγκης
Εντός 12 μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού, η Επιτροπή θα πρέπει να αξιολογήσει τυχόν χάσμα μεταξύ των οικονομικών αναγκών αποκατάστασης και της διαθέσιμης χρηματοδότησης της ΕΕ και να αναζητήσει λύσεις για να γεφυρώσει το χάσμα εάν αυτό είναι υπαρκτό.
Οι διαπραγματευτές συμφώνησαν επίσης σε ένα «φρένο» έκτακτης ανάγκης, όπως ζήτησε το Κοινοβούλιο, έτσι ώστε οι στόχοι για τα γεωργικά οικοσυστήματα να μπορούν να ανασταλούν υπό εξαιρετικές περιστάσεις, εάν δημιουργούν σοβαρές συνέπειες σε ολόκληρη την ΕΕ στη διαθεσιμότητα της γης που απαιτείται για την εξασφάλιση επαρκούς γεωργικής παραγωγής για κατανάλωση τροφίμων στην ΕΕ.
Δηλώσεις
Μετά τη συμφωνία, ο εισηγητής César Luena (SD, ES), δήλωσε: «Η συμφωνία που επιτεύχθηκε σήμερα είναι μια σημαντική συλλογική στιγμή. Εβδομήντα χρόνια μετά την έναρξη του ευρωπαϊκού έργου, απαιτείται ένας ευρωπαϊκός νόμος για την αποκατάσταση της φύσης για την αντιμετώπιση της απώλειας βιοποικιλότητας. Η σημερινή συμφωνία κατέστη δυνατή χάρη στην πρωτοβουλία και τη δέσμευση της Επιτροπής, τον διαπραγματευτικό ρόλο της ισπανικής Προεδρίας του Συμβουλίου, η οποία έθεσε προτεραιότητα σε αυτό το θέμα, και τη στάση κατανόησης των κοινοβουλευτικών ομάδων, ιδίως των προοδευτικών ομάδων, που μπόρεσαν να εργαστούν μαζί και να επιτύχουν συμβιβασμό για να διασφαλιστεί η ύπαρξη νόμου για την αποκατάσταση της φύσης. Επιπλέον, θέλω να τονίσω και να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου για τον κρίσιμο ρόλο που διαδραμάτισε η ομάδα των σοσιαλδημοκρατών σε αυτές τις διαπραγματεύσεις, καθώς χωρίς την ενότητα της Ομάδας S&D για την υποστήριξη αυτού του νόμου, δεν θα γιορτάζαμε την έγκριση συμφωνίας σήμερα».
Η συμφωνία πρέπει ακόμη να εγκριθεί από το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, μετά την οποία ο νέος νόμος θα δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ και θα τεθεί σε ισχύ 20 ημέρες αργότερα.
Ιστορικό
Πάνω από το 80% των ευρωπαϊκών οικοτόπων είναι σε κακή κατάσταση. Η Επιτροπή πρότεινε στις 22 Ιουνίου 2022 νόμο για την αποκατάσταση της φύσης για να συμβάλει στη μακροπρόθεσμη αποκατάσταση της κατεστραμμένης φύσης στις χερσαίες και θαλάσσιες περιοχές της ΕΕ και στην επίτευξη των στόχων της ΕΕ για το κλίμα και τη βιοποικιλότητα και για την επίτευξη των διεθνών δεσμεύσεων της ΕΕ, ιδίως το Πλαίσιο Παγκόσμιας Βιοποικιλότητας του Κουνμίνγκ-Μόντρεαλ, του ΟΗΕ. Σύμφωνα με την Κομισιόν, ο νέος νόμος θα αποφέρει σημαντικά οικονομικά οφέλη, καθώς κάθε ευρώ που επενδύεται θα έχει ως αποτέλεσμα τουλάχιστον 8 ευρώ σε οφέλη.
