Μια από τις κομβικές πρωτοβουλίες που θα λάβει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων από τα ακραία καιρικά φαινόμενα “Daniel” και “Elias”, που έπληξαν πριν από ένα χρόνο περίπου τη Θεσσαλία αφορά την υλοποίηση ορεινών υδρονομικών έργων για την προστασία των εδαφών και την αναβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος στην ορεινή ζώνη.
Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, στην πεδινή ζώνη θα μειωθεί η πλημμυρική αιχμή, προστατεύονται τα εδάφη από αποθέσεις και διαβρώσεις, εξασφαλίζεται η βιωσιμότητα των κατάντη αντιπλημμυρικών έργων, μειώνεται η ποσότητα των φερτών υλικών που καταλήγουν στις πεδινές κοίτες, αυξάνεται η διάρκεια ζωής των ταμιευτήρων, και μειώνεται το κόστος συντήρησης των εγγειοβελτιωτικών έργων.
Στο πλαίσιο της επίσκεψης κυβερνητικού κλιμακίου στην περιοχή (2/9), υπό τον Πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, παρουσίασε τα έργα που υλοποιούνται και αυτά που έχουν δρομολογηθεί στην περιοχή και άπτονται του χαρτοφυλακίου του.
Το ύψος της δαπάνης για τα συγκεκριμένα έργα ανέρχεται στο 1.200 εκατ. ευρώ.
Τα πρώτα έργα
Έργα ορεινής υδρονομίας που πραγματοποιήθηκαν επί κυβερνήσεως ΝΔ, όπως ο Χείμαρρος «Μπάρες» στα Στουρναραίικα Τρικάλων, επέδειξαν για το ΥΠΕΝ, υποδειγματική λειτουργία κατά τη διάρκεια των πλημμυρών “Daniel” και “Elias”, καθώς δεν προκλήθηκαν ζημιές στα κατάντη (σε αντίθεση με όμορο κλάδο που προκάλεσε πολλές ζημιές, συμπεριλαμβανόμενης της πτώσης μιας γέφυρας). Το παραπάνω έργο, στα Στουρναραίικα, περιλάμβανε την κατασκευή σειράς 40 μικρών φραγμάτων.
Στην ίδια κατεύθυνση, τα έργα ορεινής υδρονομίας στη Βόρεια Εύβοια, ύψους περίπου 19 εκατ. ευρώ, λειτούργησαν υποδειγματικά κατά την επέλαση των φαινομένων “Daniel” και “Elias”, συγκρατώντας μεγάλους όγκους φερτών υλικών και χειμαρρολάβας. Το τρέχον διάστημα γίνονται συμπληρώσεις για σημειακές ενισχύσεις σε φράγματα. Συγκεκριμένα:
-Στις περιοχές αρμοδιότητας του Δασαρχείου Λίμνης έχουν ολοκληρωθεί σε ποσοστό 95% έργα που αφορούν στην κατασκευή συνολικά 254 φραγμάτων και προφραγμάτων.
-Στις περιοχές αρμοδιότητας του Δασαρχείου Ιστιαίας έχουν ολοκληρωθεί σε ποσοστό 80% έργα που αφορούν στην κατασκευή συνολικά 185 φραγμάτων και προφραγμάτων.
Ο σχεδιασμός των έργων ορεινής υδρονομίας στη Θεσσαλία αφορά σε επτά ορεινές λεκάνες προτεραιότητας (Δασαρχεία: Τρικάλων, Καλαμπάκας, Ελασσόνας, Λάρισας & Αγιάς, Βόλου, Λαμίας και Καρδίτσας), όπου θα πραγματοποιηθούν έργα ορεινής υδρονομίας, με το σύνολο των ρεμάτων να υπερβαίνει τα 2.000 χλμ.
Aqua Montis
Σε αυτή την κατεύθυνση θα υλοποιηθεί το πρόγραμμα “Aqua Montis”, συνολικού προϋπολογισμού 200 εκατ. ευρώ, το οποίο περιλαμβάνει έργα ορεινής υδρονομίας, που θα γίνουν, κατά προτεραιότητα, στις ορεινές κοίτες των ρεμάτων από τα ανάντη προς κατάντη, με τη χρήση μεθόδων και υλικών συμβατών με το φυσικό περιβάλλον.
Τα πρώτα έργα αναμένεται να συμβασιοποιηθούν εντός του 2025. Η μέση διάρκεια υλοποίησης των έργων αυτών δεν ξεπερνά τα 2 έτη.
Στις 9.8.2024, κατόπιν σχετικής εισήγησης της Γενικής Διεύθυνσης Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος της Γενικής Γραμματείας Δασών, πραγματοποιήθηκε η Συνεδρίαση Κυβερνητικής Επιτροπής Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας με την οποία εγκρίθηκε το “Aqua Montis”, το οποίο συνάδει, πλήρως, με το υπό διαβούλευση Αναθεωρημένο Σχέδιο Διαχείρισης Πλημμύρας Υδάτινου Διαμερίσματος (ΥΔ 08). Έχει εκδοθεί η σχετική πρόσκληση συμμετοχής στο πρόγραμμα, με τίτλο: «Έργα ορεινής υδρονομίας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας-Aqua Montis». Η Μονάδα Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας ΤΑΙΠΕΔ είναι φορέας ωρίμανσης, διενέργειας των διαγωνιστικών διαδικασιών (και κάθε διαδικασίας ανάθεσης) και παρακολούθησης της εκτέλεσης των συμβάσεων, σε συνεργασία με την Γενική Διεύθυνση Δασών. Δικαιούχοι του προγράμματος είναι οι περιφερειακές Δασικές Υπηρεσίες της Θεσσαλίας και των περιοχών που περιλαμβάνονται στο ΥΔ 08.
