Σε αυτή την περίοδο της «επανάστασης» που φέρνει η θέσπιση των περιβαλλοντικών στόχων, η συνέντευξη με το γενικό γραμματέα Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων κ. Πέτρο Βαρελίδη αποκτά ξεχωριστή σημασία.
Του ζητήσαμε να κάνει έναν απολογισμό της δράσης του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας (Υ.Π.ΕΝ.) για το 2022 και να μας μιλήσει για τα σημαντικότερα ζητήματα που τίθενται το 2023: Για τις ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες και τα Προεδρικά Διατάγματα που αφορούν την προστασία της φύσης, για τους περιβαλλοντικούς ελέγχους, τους ιδιώτες πιστοποιημένους αξιολογητές, τη νέα Ρυθμιστική Αρχή που θα ενσωματωθεί στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, ΡΑΕ για τις υπηρεσίες ύδατος, για τη διαχείριση των αστικών αποβλήτων και για πολλά άλλα θέματα.
Πάνω απ’ όλα, το «περιβάλλον είναι κουλτούρα» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Πέτρος Βαρελίδης, ενώ εκφράζει την αισιοδοξία του πως θα πετύχουμε τους περιβαλλοντικούς στόχους ως χώρα.
– Ποια ήταν τα σημαντικότερα γεγονότα, που διαχειριστήκατε στη Γενική Γραμματεία Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας;
– Το πιο σημαντικό θέμα που αντιμετωπίσαμε ήταν ο νόμος για την κλιματική αλλαγή, ο οποίος ήταν πράγματι μια μεγάλη καινοτομία. Είναι ο πρώτος κλιματικός νόμος για την χώρα, και δεν πρέπει να υποτιμάται η δυσκολία προκειμένου να βγει ένας τέτοιος νόμος.
Φυσικά οφείλεται και στην βούληση του υπουργού που έχει τη νομοθετική πρωτοβουλία, αλλά καθοριστικό ρόλο έπαιξε ο ίδιος ο πρωθυπουργός, ο οποίος αντιλαμβάνεται τα θέματα περιβάλλοντος, καθώς είχε υπάρξει και πρόεδρος της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος της Βουλής και γνωρίζει τα θέματα αυτά πολύ καλά.
Ο νόμος αυτός έχει μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία απ’ όση έχουν νόμοι τέτοιου τύπου, διότι εκτός από τη συμβολική πολιτική του σημασία, περιλαμβάνει πολλά συγκεκριμένα μέτρα. Δεν περιορίζεται σε επίπεδο στρατηγικών στόχων, αλλά εισχωρεί στην καρδιά των περιβαλλοντικών και κλιματικών προβλημάτων.
– Ποια ήταν τα δυσκολότερα θέματα που κληθήκατε να διαχειριστείτε στη δική σας Γενική Γραμματεία;
– Ένα ζήτημα που βρίσκεται υπό διαχείριση είναι το θέμα των ειδικών περιβαλλοντικών μελετών και των Προεδρικών Διαταγμάτων για την προστασία της φύσης.
Πρόκειται για ένα ακανθώδες θέμα που αφορά πάνω από το 30% της χώρας, ενώ υπάρχουν διαφορετικές πιέσεις και προτεραιότητες και είναι δύσκολο για τις τοπικές κοινωνίες να βρουν την ισορροπία. Είναι δύσκολο να αντιληφθούν τι σημαίνουν οι αλλαγές που θα θεσπιστούν, και για αυτό τους δίνουμε αρκετό χρόνο ώστε να μπορέσουμε να έχουμε μια πραγματική διαβούλευση.
Έχουμε να αντιμετωπίσουμε κι ένα νομοθετικό πλαίσιο με το ν.4685 του 2020, το οποίο δημιουργεί κάποια προβλήματα και χρειάζεται διορθώσεις, προκειμένου να μπορέσουν να εκδοθούν τα Προεδρικά Διατάγματα. Διαφορετικά θα έχουμε πρόβλημα και κατά την επεξεργασία των Προεδρικών Διαταγμάτων από το Συμβούλιο της Επικρατείας.
–Σας δυσκολεύουν οι νέοι στόχοι που μπαίνουν συνεχώς από την Ε.Ε. και αλλάζουν τα δεδομένα ανά πάσα στιγμή;
– Ναι, είναι πρόβλημα το ότι έχουμε έναν πληθωρισμό νομοθετικών προτάσεων και νομοθετημάτων. Το νομοθετικό πλαίσιο που έκλεισε στο τέλος Δεκεμβρίου περιλαμβάνει 7-8 διαφορετικά νομοθετήματα, κάποια από τα οποία είναι κανονισμοί, κάτι που σημαίνει πως είναι άμεσης εφαρμογής. Το υπόβαθρο, που είναι το ευρωπαϊκό νομοθετικό πλαίσιο, μοιάζει να είναι κινούμενη άμμος, κι εμείς καλούμαστε να νομοθετήσουμε πάνω σε αυτήν.
– Κάποιες χώρες δεν προλαβαίνουν να αφομοιώσουν τις νέες νομοθεσίες και τους νέους στόχους. Αυτό δεν είναι μείζον ζήτημα;
– Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η νέα πρόταση Κανονισμού –που σημαίνει άμεση εφαρμογή– που εκδόθηκε το Νοέμβριο για τις συσκευασίες. Ο προηγούμενος νόμος είχε εκδοθεί το 2021, και καλούμαστε, εντός δύο ετών, να αλλάξουμε και πάλι το σχετικό πλαίσιο.
– Με την εμπειρία που έχετε από την λειτουργία της Ε.Ε., νομίζετε, πως είναι δυνατό να χαλαρώσουν όλοι τους ρυθμούς και να ακολουθήσουν στο ταξίδι προς την κυκλική οικονομία;
– Ζούμε σε μια περίοδο που είναι μεταβατική. Η ισορροπία των δυνάμεων παγκοσμίως αλλάζει και σε στρατηγικό επίπεδο και σε επίπεδο του τρόπου παραγωγής ενέργειας, πράγμα πολύ βασικό, γιατί τα πάντα εξαρτώνται από την ενέργεια.
Εμείς στην Ευρώπη δεν διαθέτουμε φυσικούς πόρους, και αναγκαστικά περνάμε στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ), οι οποίες ξαφνικά βρέθηκαν να είναι και πολύ φθηνότερες από τα ορυκτά καύσιμα, λόγω των γεωπολιτικών εξελίξεων που δημιούργησαν μια μεγάλη ανάγκη για δραστική και «βίαιη» αλλαγή του θεσμικού πλαισίου.
Να θέσω υπόψη σας την επιτάχυνση της αδειοδότησης των έργων παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές με έναν Κανονισμό ο οποίος έρχεται να αναιρέσει πολλά από αυτά που είχαμε ως δεδομένα για τον τρόπο με τον οποίον γίνεται η αδειοδότηση των έργων αυτών. Και μιλάμε για μια ριζική αλλαγή, που έρχεται να παρέμβει στην τρέχουσα αδειοδοτική διαδικασία.
– Βρίσκετε ισορροπία στο Υπουργείο Περιβάλλοντος με όλες αυτές τις αλλαγές;
– Δουλειά μας είναι να βρίσκουμε ισορροπία. Μακάρι τα πράγματα να ήταν απλά και γραμμικά, αλλά στην πραγματική ζωή αυτό δεν συμβαίνει. Καλούμαστε να διαχειριστούμε μια περίπλοκη κατάσταση, και θεωρώ πως τελικά θα βρούμε τον τρόπο να το κάνουμε με το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Είμαι αισιόδοξος για αυτό.
– Ο κλιματικός νόμος ήταν το πιο δύσκολο εγχείρημα, αλλά υπάρχει και το θέμα της κυκλικής οικονομίας. Ποια είναι η πρόοδος που έχει επιτευχθεί σε αυτήν;
– Είναι δεδομένο πως στο θέμα αυτό, δεν μπορούμε να πάμε από το Α στο Ω. Πρέπει επομένως, σε πρώτη φάση, να λύσουμε το πρόβλημα της ανακύκλωσης. Κανένας δεν μπορεί να είναι ευχαριστημένος από την ανακύκλωση που γίνεται στη χώρα. Πρώτα θα λύσουμε το πρόβλημα της ανακύκλωσης και μετά θα δούμε και άλλες λύσεις.
Φυσικά, αυτό δε σημαίνει πως εκεί που μπορούμε «να κόψουμε δρόμο» δεν θα το κάνουμε. Έχουμε ένα σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία. Η αρχή έγινε επί ΣΥ.ΡΙΖ.Α., με υπουργό τον κ. Φάμελλο, ενώ έγινε επικαιροποίηση το 2022, όταν αποφασίστηκαν κάποιες δράσεις που ήδη έχουν ξεκινήσει να υλοποιούνται.
– Μπορείτε να μου αναφέρετε μερικές τέτοιες δράσεις;
– Με το άρθρο 24 του ν.4819 του 2021, που είναι ο νόμος-πλαίσιο για τα απόβλητα, έχουμε θεσπίσει την υποχρέωση για τις πτηνοκτηνοτροφικές μονάδες να διαθέτουν τα απόβλητά τους είτε σε μονάδες κομποστοποίησης είτε σε μονάδες βιοαερίου.
Εμείς θεωρήσαμε ως χώρα πως οι βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές δεν διασφαλίζουν την προστασία του περιβάλλοντος που θέλουμε και ότι σπαταλάμε οργανική ύλη που θα μπορούσε να είναι χρήσιμη, είτε για παραγωγή λιπάσματος είτε για παραγωγή βιοαερίου.
Αυτό είναι μια δράση κυκλικής οικονομίας, και όλες οι Αποφάσεις Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) που βγαίνουν την περιλαμβάνουν ως όρο, εφόσον υπάρχει διαθέσιμη μονάδα στην περιοχή.
Αντίστοιχα, ολοκληρώνουμε το θεσμικό πλαίσιο για τη διοχέτευση του βιοαερίου κατευθείαν στο δίκτυο του φυσικού αερίου.
– Θα έχουμε, λοιπόν, μεγαλύτερη προώθηση του βιοαερίου στο άμεσο μέλλον;
– Θέλουμε μεγαλύτερη προώθηση του βιοαερίου, διότι οι ΑΠΕ έχουν διακύμανση στην παραγωγή τους η οποία δεν ταιριάζει με τη ζήτηση. Άρα, χρειαζόμαστε ΑΠΕ που να έχουν σταθερή παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος.
– Από το 2001 που διατελέσατε ειδικός επιστήμονας στο Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., στο Γραφείο Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσκευασιών & Άλλων Προϊόντων, πόσο έχει αλλάξει η νοοτροπία πολιτείας και πολιτών για την ανακύκλωση;
– Έχουν αλλάξει αρκετά πράγματα. Σήμερα, υπάρχουν κάποιοι στη χώρα δήμοι που αντιμετωπίζουν την ανακύκλωση πολύ καλύτερα απ’ ό,τι οι υπόλοιποι, ανακυκλώνοντας τέσσερα ρεύματα υλικών.
Επίσης έχει εξελιχθεί σημαντικά το θεσμικό πλαίσιο, ενώ εκείνο που αποτελεί παραδοσιακό πρόβλημα στην Ελλάδα είναι η εφαρμογή της νομοθεσίας. Επειδή η πολιτεία είναι υποστελεχωμένη, έχει δυσκολία άσκησης του ρυθμιστικού ρόλου που πρέπει να έχει.
Και στην ανακύκλωση ειδικά –που δεν αφορά ακριβώς το χαρτοφυλάκιό μου– είναι κρίσιμος ο ρυθμιστικός ρόλος του κράτους, γιατί τα συστήματα έχουν έναν οιονεί μονοπωλιακό ρόλο. Άρα, εάν δεν έχει η πολιτεία έναν ρυθμιστικό ρόλο, δεν μπορούμε να επιβάλλουμε την νομοθεσία. Κι όταν έχουμε από το 2010 και μετά υπηρεσίες όπως είναι ο Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης (Ε.Ο.ΑΝ.) με ελάχιστο προσωπικό, είναι πολύ δύσκολο να ελεγχθεί μια αγορά εκατοντάδων εκατομμυρίων σε ολόκληρη τη χώρα. Είναι πραγματικά ένα μεγάλο στοίχημα.
– Ποια είναι για το 2023 η μεγαλύτερη πρόκληση για τη Γραμματεία στην οποία προΐστασθε;
– Στην αρμοδιότητα της Γραμματείας υπάγονται και οι περιβαλλοντικοί έλεγχοι, και μια εξίσου σημαντική μεταρρύθμιση αφορά τον τρόπο με τον οποίο γίνονται οι περιβαλλοντικοί έλεγχοι:
Για πρώτη φορά μπήκαν συγκεκριμένοι κανόνες για το πώς θα γίνεται όλη η διαδικασία, ορίστηκαν τα πρόστιμα και τα κριτήρια βάσει των οποίων θα επιβάλλονται, διευκρινίστηκε τι θεωρείται μικρή ή μεγάλη παράβαση, και άλλαξε ο τρόπος αντιμετώπισης των παραβατών.
Αυτό διότι ο σκοπός μας δεν είναι η τιμωρία για τις επιχειρήσεις. Σκοπός μας είναι να βελτιώσουμε την περιβαλλοντική διαχείριση, έτσι ώστε η οικονομική δραστηριότητα να έχει μικρότερο αποτύπωμα. Για να το πετύχουμε αυτό, σίγουρα, δεν μπορούμε να λειτουργούμε τιμωρητικά. Πρέπει να μας αντιμετωπίζει ο επιχειρηματικός κόσμος ως συνεργάτες.
Αν δεν είναι πολύ σοβαρή η παράβαση και είναι μέτριας σημασίας, ο έλεγχος οδηγεί σε μια σύσταση για συμμόρφωση. Αφού, δηλαδή, εντοπίσουμε κάποιες παραβάσεις, επισημαίνουμε το πρόβλημα, δίνουμε ένα χρονικό περιθώριο για συμμόρφωση και στη συνέχεια πραγματοποιούμαι εκ νέου τον έλεγχο.
Με αυτό τον τρόπο θέλουμε να περάσουμε το μήνυμα πως είμαστε πλάι στις επιχειρήσεις κι όχι απέναντί τους. Πρόκειται για μια σημαντική αλλαγή που θα ολοκληρωθεί με την έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος για τους πιστοποιημένους περιβαλλοντικούς ελεγκτές. Καθώς είναι ήδη έτοιμο το σχέδιο του Προεδρικού Διατάγματος, θα το υπογράψει πολύ σύντομα ο Υπουργός και θα σταλεί στο Συμβούλιο της Επικρατείας για επεξεργασία.
– Σε ποιο χρονικό περιθώριο θα γίνει αυτό;
– Ελπίζω εντός του έτους και πριν τις εκλογές, διότι με τους πιστοποιημένους ιδιώτες περιβαλλοντικούς ελεγκτές θα μπορέσουμε να κάνουμε τους ελέγχους όπως πρέπει. Γιατί αυτή τη στιγμή οι έλεγχοι είναι περιορισμένοι, καθώς δεν υπάρχει το κατάλληλο προσωπικό. Γίνεται μιαν καταγγελία και «τρέχουμε», ενώ πρέπει να κάνουμε αυτό που αναφέρει η ευρωπαϊκή νομοθεσία: τακτικούς και συστηματικούς περιβαλλοντικούς ελέγχους.
– Ποιοι θα είναι οι ιδιώτες ελεγκτές;
– Θα πιστοποιηθούν με βάση μια συγκεκριμένη διαδικασία που προβλέπεται στο Προεδρικό Διάταγμα κι έχουμε αφήσει αρκετά ανοιχτό αυτό το πεδίο, για το ποιοι μπορεί να στελεχώσουν αυτόν τον τομέα: μηχανικοί, φυσικοί, βιολόγοι κ.ά.
Αυτό διότι τα αδειοδοτούμενα περιβαλλοντικά έργα είναι πολύ διαφορετικής φύσης: Έχουμε λιμάνια, ξενοδοχεία, εμπορικά κέντρα, διυλιστήρια, υδατοδρόμια κ.ά., οπότε απαιτείται μια γκάμα διαφόρων ειδικοτήτων, ανάλογα με το είδος του έργου που ελέγχεται. Σας το επισημαίνω και πάλι, όμως, ότι η προστασία του περιβάλλοντος είναι περισσότερο ζήτημα κουλτούρας.
– Σε ποια φάση βρισκόμαστε όσον αφορά την περιβαλλοντική αδειοδότηση;
– Απλοποιούμε διαρκώς τη διαδικασία της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, έτσι ώστε να εξασφαλίζουμε τη νομιμότητα –με βάση και το ευρωπαϊκό νομοθετικό πλαίσιο– και να μειώνουμε και τη γραφειοκρατία.
Η μάχη με την γραφειοκρατία είναι συνεχής αλλά αποδίδει καρπούς. Εντός του πρώτου τριμήνου του 2023 θα έχουμε και τους ιδιώτες πιστοποιημένους αξιολογητές, έτσι ώστε να βοηθηθεί η αρμόδια υπηρεσία και να προχωράνε ακόμη πιο γρήγορα οι περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις. Η γραφειοκρατία είναι μια πληγή, παρότι η πολιτεία κάνει ό,τι είναι δυνατό.
Άλλη μια σημαντική μεταρρύθμιση εντός του 2023 είναι η νέα Ρυθμιστική Αρχή, η οποία θα ενσωματωθεί στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) και θα αφορά τις υπηρεσίες ύδατος και τη διαχείριση των αστικών αποβλήτων. Έτσι η ΡΑΕ θα αποκτήσει άλλους δύο πυλώνες: ο ένας θα αφορά τη διαχείριση των αστικών αποβλήτων, και ο άλλος τη διαχείριση των υπηρεσιών ύδρευσης – αποχέτευσης.
Το νομοσχέδιο είναι έτοιμο και πολύ σύντομα θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση. Έχει ήδη περάσει από το Υπουργικό Συμβούλιο, και στις αρχές του έτους θα πάει προς ψήφιση, στην Βουλή. Είναι νομοσχέδιο του Υ.Π.ΕΝ., με το οποίο προσπαθούμε να καλύψουμε ένα κενό στη νομοθεσία, γιατί στην πραγματικότητα δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο έως τώρα.
Η Γενική Διεύθυνση Υδάτων θα μπορούσε να έχει ρυθμιστικό ρόλο σε αυτές τις υπηρεσίες ύδατος, ενώ διαχείριση των αστικών αποβλήτων θα ήταν πιθανό να υπάγεται στο Υπουργείο Εσωτερικών, αλλά δεν υπάρχει το κατάλληλο προσωπικό.
Επίσης πρέπει να επισημαίνουμε πως όταν η κεντρική διοίκηση πάει να επιβάλει το νόμο σε υπηρεσίες που ανήκουν στον δημόσιο ή στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, συναντά δυσκολίες. Ωστόσο, μια ανεξάρτητη αρχή μπορεί πιο εύκολα, πιο απρόσωπα και λιγότερο πολιτικοποιημένα να επιτελέσει αυτό το ρυθμιστικό ρόλο. Φυσικά απαιτείται και αντίστοιχη στελέχωση της (ΡΑΕ).
– Τι ακριβώς θα ρυθμίζουν αυτές οι δύο νέες Ρυθμιστικές Αρχές;
– Στον τομέα των υπηρεσιών ύδατος θα επιβλέπεται η ορθή εφαρμογή της νομοθεσίας αναφορικά με την κοστολόγηση και την τιμολόγηση των υπηρεσιών ύδατος. Στην διαχείριση των αστικών αποβλήτων θα ελέγχεται η δουλειά που κάνουν οι Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟ.Δ.Σ.Α.). Στόχος είναι έως το τέλος του 2023 να έχει στελεχωθεί και να έχει ξεκινήσει τη λειτουργία της η νέα Ρυθμιστική Αρχή.
– Θα θέλαμε να κλείσουμε με το COP 27 και να μας πείτε αν προκάλεσαν απογοήτευση οι διαπραγματεύσεις.
– Όχι, δεν θα το έλεγα. Διότι ο κόσμος περιμένει μαγικές και άμεσες λύσεις. Τα πράγματα, όμως, δεν προχωράνε με αυτό τον τρόπο. Έχουμε τη συμμετοχή 200 χωρών οι οποίες πρέπει να συμφωνήσουν σε μια κοινή ατζέντα. Αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο, και αλίμονο εάν περιμέναμε ένα COP να λύσει τα θέματα της κλιματικής αλλαγής.
Στις διαπραγματεύσεις αυτές είναι θετικό πως μια φορά το χρόνο οι ηγέτες των κρατών συζητούν για το κλίμα. Από εκεί και πέρα, η κάθε χώρα προσπαθεί να εξασφαλίσει τα δικά της οφέλη σχετικά με τις χρηματοδοτήσεις αλλά και με τα άλλα περιβαλλοντικά προγράμματα.
Προφανώς στην Αίγυπτο δεν υπήρξε η πρόοδος που θα περιμέναμε ως Ευρώπη, αλλά δεν είχαμε ποτέ στην πραγματικότητα την προσδοκία πως θα συνέβαινε κάτι άλλο. Το γεγονός πως συμφωνήθηκε να υλοποιηθεί το Ταμείο Απωλειών και Ζημιών (Loss and Damage Fund) είναι θετικό βήμα· όχι γιατί δημιουργήθηκε άλλο ένα Ταμείο, αλλά γιατί είναι πολύ πιο εστιασμένο σε αυτούς που θα λαμβάνουν την βοήθεια. Γιατί, η κλιματική βοήθεια που δίνεται κάθε χρόνο, αυτά τα 82 δισ. που πρέπει να γίνουν 100, πάνε και σε χώρες που δεν είναι σίγουρο πως έχουν ανάγκη την κλιματική βοήθεια.
Έχει αποφασιστεί πως θα χρηματοδοτούνται οι πιο ευάλωτες κλιματικά χώρες, κι αυτό είναι το ένα σημαντικό σημείο της Διάσκεψης· το δεύτερο, που είναι και μέλημα της Ε.Ε., είναι να ανοίξει η βεντάλια των χωρών που δίνουν τη χρηματική βοήθεια. Δεν είναι δυνατό χώρες που βρίσκονται μέσα στους G20 να βγαίνουν εκτός αυτής της διαδικασίας…
Το «στοίχημα»
«Ένα ακόμα στοίχημα που έχουμε για το 2023, αναφέρει ο κ. Βαρελίδης, είναι να μπορέσουμε να βελτιώσουμε το νομοθετικό πλαίσιο για τις περιοχές Natura.
»Φοβάμαι πως σε κάποιες σύνθετες περιπτώσεις δεν θα μπορέσουμε να το κάνουμε, διότι οι σύνθετες περιπτώσεις αναφέρονται σε περιοχές όπου υπάρχει μεγάλη πίεση όσον αφορά την τοποθέτηση συστημάτων ΑΠΕ, με κύριο λόγο την τουριστική ανάπτυξη. Σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, είναι συμβατή η ήπια τουριστική ανάπτυξη στις προστατευόμενες περιοχές.
»Στο υπό αναθεώρηση χωροταξικό πλαίσιο το κύριο στοίχημα είναι να καταφέρουμε να εντάξουμε τις ΑΠΕ· να βρούμε την ισορροπία ανάμεσα στις ΑΠΕ και στην προστασία της φύσης».
Ποιος είναι
Ο δρ. Πέτρος Βαρελίδης είναι ειδικός επιστήμονας στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Σπούδασε χημικός μηχανικός στο Ε.Μ.Π. και είναι κάτοχος διδακτορικού διπλώματος από το Ε.Μ.Π. με θέμα τα σύνθετα υλικά και την ανακύκλωση, ενώ είναι απόφοιτος και της Σχολής Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Από το Δεκέμβριο του 2019 είναι εκπρόσωπος της Ελλάδας στο Διοικητικό Συμβούλιο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος.
Την περίοδο 2016 – 2021 ήταν διευθυντής του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (του πρώην Εθνικού Κέντρου Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης).
Τις περιόδους 2005 – 2009 και 2013 – 2015 διετέλεσε ακόλουθος Περιβάλλοντος της Ελλάδας στην Ε.Ε.
Την περίοδο 2012 – 2013, κατά τη διάρκεια της κυπριακής Προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διετέλεσε ακόλουθος Περιβάλλοντος της Κύπρου στην Ε.Ε.
Την περίοδο 2010 – 2012 διετέλεσε ειδικός σύμβουλος των διαδοχικών Γενικών Γραμματέων Περιβάλλοντος του τότε Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ).
Εργάστηκε για χρόνια ως ελεύθερος επαγγελματίας εκπονώντας μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
Πέτρος Βαρελίδης: O γενικός γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων σε μια συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης
«Οι περιβαλλοντικές μεταρρυθμίσεις για το 2023»
Σε αυτή την περίοδο της «επανάστασης» που φέρνει η θέσπιση των περιβαλλοντικών στόχων, η συνέντευξη με το γενικό γραμματέα Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων κ. Πέτρο Βαρελίδη αποκτά ξεχωριστή σημασία.
Του ζητήσαμε να κάνει έναν απολογισμό της δράσης του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας (Υ.Π.ΕΝ.) για το 2022 και να μας μιλήσει για τα σημαντικότερα ζητήματα που τίθενται το 2023: Για τις ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες και τα Προεδρικά Διατάγματα που αφορούν την προστασία της φύσης, για τους περιβαλλοντικούς ελέγχους, τους ιδιώτες πιστοποιημένους αξιολογητές, τη νέα Ρυθμιστική Αρχή που θα ενσωματωθεί στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, ΡΑΕ για τις υπηρεσίες ύδατος, για τη διαχείριση των αστικών αποβλήτων και για πολλά άλλα θέματα.
Πάνω απ’ όλα, το «περιβάλλον είναι κουλτούρα» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Πέτρος Βαρελίδης, ενώ εκφράζει την αισιοδοξία του πως θα πετύχουμε τους περιβαλλοντικούς στόχους ως χώρα.
– Ποια ήταν τα σημαντικότερα γεγονότα, που διαχειριστήκατε στη Γενική Γραμματεία Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας;
– Το πιο σημαντικό θέμα που αντιμετωπίσαμε ήταν ο νόμος για την κλιματική αλλαγή, ο οποίος ήταν πράγματι μια μεγάλη καινοτομία. Είναι ο πρώτος κλιματικός νόμος για την χώρα, και δεν πρέπει να υποτιμάται η δυσκολία προκειμένου να βγει ένας τέτοιος νόμος.
Φυσικά οφείλεται και στην βούληση του υπουργού που έχει τη νομοθετική πρωτοβουλία, αλλά καθοριστικό ρόλο έπαιξε ο ίδιος ο πρωθυπουργός, ο οποίος αντιλαμβάνεται τα θέματα περιβάλλοντος, καθώς είχε υπάρξει και πρόεδρος της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος της Βουλής και γνωρίζει τα θέματα αυτά πολύ καλά.
Ο νόμος αυτός έχει μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία απ’ όση έχουν νόμοι τέτοιου τύπου, διότι εκτός από τη συμβολική πολιτική του σημασία, περιλαμβάνει πολλά συγκεκριμένα μέτρα. Δεν περιορίζεται σε επίπεδο στρατηγικών στόχων, αλλά εισχωρεί στην καρδιά των περιβαλλοντικών και κλιματικών προβλημάτων.
– Ποια ήταν τα δυσκολότερα θέματα που κληθήκατε να διαχειριστείτε στη δική σας Γενική Γραμματεία;
– Ένα ζήτημα που βρίσκεται υπό διαχείριση είναι το θέμα των ειδικών περιβαλλοντικών μελετών και των Προεδρικών Διαταγμάτων για την προστασία της φύσης.
Πρόκειται για ένα ακανθώδες θέμα που αφορά πάνω από το 30% της χώρας, ενώ υπάρχουν διαφορετικές πιέσεις και προτεραιότητες και είναι δύσκολο για τις τοπικές κοινωνίες να βρουν την ισορροπία. Είναι δύσκολο να αντιληφθούν τι σημαίνουν οι αλλαγές που θα θεσπιστούν, και για αυτό τους δίνουμε αρκετό χρόνο ώστε να μπορέσουμε να έχουμε μια πραγματική διαβούλευση.
Έχουμε να αντιμετωπίσουμε κι ένα νομοθετικό πλαίσιο με το ν.4685 του 2020, το οποίο δημιουργεί κάποια προβλήματα και χρειάζεται διορθώσεις, προκειμένου να μπορέσουν να εκδοθούν τα Προεδρικά Διατάγματα. Διαφορετικά θα έχουμε πρόβλημα και κατά την επεξεργασία των Προεδρικών Διαταγμάτων από το Συμβούλιο της Επικρατείας.
–Σας δυσκολεύουν οι νέοι στόχοι που μπαίνουν συνεχώς από την Ε.Ε. και αλλάζουν τα δεδομένα ανά πάσα στιγμή;
– Ναι, είναι πρόβλημα το ότι έχουμε έναν πληθωρισμό νομοθετικών προτάσεων και νομοθετημάτων. Το νομοθετικό πλαίσιο που έκλεισε στο τέλος Δεκεμβρίου περιλαμβάνει 7-8 διαφορετικά νομοθετήματα, κάποια από τα οποία είναι κανονισμοί, κάτι που σημαίνει πως είναι άμεσης εφαρμογής. Το υπόβαθρο, που είναι το ευρωπαϊκό νομοθετικό πλαίσιο, μοιάζει να είναι κινούμενη άμμος, κι εμείς καλούμαστε να νομοθετήσουμε πάνω σε αυτήν.
– Κάποιες χώρες δεν προλαβαίνουν να αφομοιώσουν τις νέες νομοθεσίες και τους νέους στόχους. Αυτό δεν είναι μείζον ζήτημα;
– Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η νέα πρόταση Κανονισμού –που σημαίνει άμεση εφαρμογή– που εκδόθηκε το Νοέμβριο για τις συσκευασίες. Ο προηγούμενος νόμος είχε εκδοθεί το 2021, και καλούμαστε, εντός δύο ετών, να αλλάξουμε και πάλι το σχετικό πλαίσιο.
– Με την εμπειρία που έχετε από την λειτουργία της Ε.Ε., νομίζετε, πως είναι δυνατό να χαλαρώσουν όλοι τους ρυθμούς και να ακολουθήσουν στο ταξίδι προς την κυκλική οικονομία;
– Ζούμε σε μια περίοδο που είναι μεταβατική. Η ισορροπία των δυνάμεων παγκοσμίως αλλάζει και σε στρατηγικό επίπεδο και σε επίπεδο του τρόπου παραγωγής ενέργειας, πράγμα πολύ βασικό, γιατί τα πάντα εξαρτώνται από την ενέργεια.
Εμείς στην Ευρώπη δεν διαθέτουμε φυσικούς πόρους, και αναγκαστικά περνάμε στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ), οι οποίες ξαφνικά βρέθηκαν να είναι και πολύ φθηνότερες από τα ορυκτά καύσιμα, λόγω των γεωπολιτικών εξελίξεων που δημιούργησαν μια μεγάλη ανάγκη για δραστική και «βίαιη» αλλαγή του θεσμικού πλαισίου.
Να θέσω υπόψη σας την επιτάχυνση της αδειοδότησης των έργων παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές με έναν Κανονισμό ο οποίος έρχεται να αναιρέσει πολλά από αυτά που είχαμε ως δεδομένα για τον τρόπο με τον οποίον γίνεται η αδειοδότηση των έργων αυτών. Και μιλάμε για μια ριζική αλλαγή, που έρχεται να παρέμβει στην τρέχουσα αδειοδοτική διαδικασία.
– Βρίσκετε ισορροπία στο Υπουργείο Περιβάλλοντος με όλες αυτές τις αλλαγές;
– Δουλειά μας είναι να βρίσκουμε ισορροπία. Μακάρι τα πράγματα να ήταν απλά και γραμμικά, αλλά στην πραγματική ζωή αυτό δεν συμβαίνει. Καλούμαστε να διαχειριστούμε μια περίπλοκη κατάσταση, και θεωρώ πως τελικά θα βρούμε τον τρόπο να το κάνουμε με το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Είμαι αισιόδοξος για αυτό.
– Ο κλιματικός νόμος ήταν το πιο δύσκολο εγχείρημα, αλλά υπάρχει και το θέμα της κυκλικής οικονομίας. Ποια είναι η πρόοδος που έχει επιτευχθεί σε αυτήν;
– Είναι δεδομένο πως στο θέμα αυτό, δεν μπορούμε να πάμε από το Α στο Ω. Πρέπει επομένως, σε πρώτη φάση, να λύσουμε το πρόβλημα της ανακύκλωσης. Κανένας δεν μπορεί να είναι ευχαριστημένος από την ανακύκλωση που γίνεται στη χώρα. Πρώτα θα λύσουμε το πρόβλημα της ανακύκλωσης και μετά θα δούμε και άλλες λύσεις.
Φυσικά, αυτό δε σημαίνει πως εκεί που μπορούμε «να κόψουμε δρόμο» δεν θα το κάνουμε. Έχουμε ένα σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία. Η αρχή έγινε επί ΣΥ.ΡΙΖ.Α., με υπουργό τον κ. Φάμελλο, ενώ έγινε επικαιροποίηση το 2022, όταν αποφασίστηκαν κάποιες δράσεις που ήδη έχουν ξεκινήσει να υλοποιούνται.
– Μπορείτε να μου αναφέρετε μερικές τέτοιες δράσεις;
– Με το άρθρο 24 του ν.4819 του 2021, που είναι ο νόμος-πλαίσιο για τα απόβλητα, έχουμε θεσπίσει την υποχρέωση για τις πτηνοκτηνοτροφικές μονάδες να διαθέτουν τα απόβλητά τους είτε σε μονάδες κομποστοποίησης είτε σε μονάδες βιοαερίου.
Εμείς θεωρήσαμε ως χώρα πως οι βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές δεν διασφαλίζουν την προστασία του περιβάλλοντος που θέλουμε και ότι σπαταλάμε οργανική ύλη που θα μπορούσε να είναι χρήσιμη, είτε για παραγωγή λιπάσματος είτε για παραγωγή βιοαερίου.
Αυτό είναι μια δράση κυκλικής οικονομίας, και όλες οι Αποφάσεις Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) που βγαίνουν την περιλαμβάνουν ως όρο, εφόσον υπάρχει διαθέσιμη μονάδα στην περιοχή.
Αντίστοιχα, ολοκληρώνουμε το θεσμικό πλαίσιο για τη διοχέτευση του βιοαερίου κατευθείαν στο δίκτυο του φυσικού αερίου.
– Θα έχουμε, λοιπόν, μεγαλύτερη προώθηση του βιοαερίου στο άμεσο μέλλον;
– Θέλουμε μεγαλύτερη προώθηση του βιοαερίου, διότι οι ΑΠΕ έχουν διακύμανση στην παραγωγή τους η οποία δεν ταιριάζει με τη ζήτηση. Άρα, χρειαζόμαστε ΑΠΕ που να έχουν σταθερή παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος.
– Από το 2001 που διατελέσατε ειδικός επιστήμονας στο Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., στο Γραφείο Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσκευασιών & Άλλων Προϊόντων, πόσο έχει αλλάξει η νοοτροπία πολιτείας και πολιτών για την ανακύκλωση;
– Έχουν αλλάξει αρκετά πράγματα. Σήμερα, υπάρχουν κάποιοι στη χώρα δήμοι που αντιμετωπίζουν την ανακύκλωση πολύ καλύτερα απ’ ό,τι οι υπόλοιποι, ανακυκλώνοντας τέσσερα ρεύματα υλικών.
Επίσης έχει εξελιχθεί σημαντικά το θεσμικό πλαίσιο, ενώ εκείνο που αποτελεί παραδοσιακό πρόβλημα στην Ελλάδα είναι η εφαρμογή της νομοθεσίας. Επειδή η πολιτεία είναι υποστελεχωμένη, έχει δυσκολία άσκησης του ρυθμιστικού ρόλου που πρέπει να έχει.
Και στην ανακύκλωση ειδικά –που δεν αφορά ακριβώς το χαρτοφυλάκιό μου– είναι κρίσιμος ο ρυθμιστικός ρόλος του κράτους, γιατί τα συστήματα έχουν έναν οιονεί μονοπωλιακό ρόλο. Άρα, εάν δεν έχει η πολιτεία έναν ρυθμιστικό ρόλο, δεν μπορούμε να επιβάλλουμε την νομοθεσία. Κι όταν έχουμε από το 2010 και μετά υπηρεσίες όπως είναι ο Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης (Ε.Ο.ΑΝ.) με ελάχιστο προσωπικό, είναι πολύ δύσκολο να ελεγχθεί μια αγορά εκατοντάδων εκατομμυρίων σε ολόκληρη τη χώρα. Είναι πραγματικά ένα μεγάλο στοίχημα.
– Ποια είναι για το 2023 η μεγαλύτερη πρόκληση για τη Γραμματεία στην οποία προΐστασθε;
– Στην αρμοδιότητα της Γραμματείας υπάγονται και οι περιβαλλοντικοί έλεγχοι, και μια εξίσου σημαντική μεταρρύθμιση αφορά τον τρόπο με τον οποίο γίνονται οι περιβαλλοντικοί έλεγχοι:
Για πρώτη φορά μπήκαν συγκεκριμένοι κανόνες για το πώς θα γίνεται όλη η διαδικασία, ορίστηκαν τα πρόστιμα και τα κριτήρια βάσει των οποίων θα επιβάλλονται, διευκρινίστηκε τι θεωρείται μικρή ή μεγάλη παράβαση, και άλλαξε ο τρόπος αντιμετώπισης των παραβατών.
Αυτό διότι ο σκοπός μας δεν είναι η τιμωρία για τις επιχειρήσεις. Σκοπός μας είναι να βελτιώσουμε την περιβαλλοντική διαχείριση, έτσι ώστε η οικονομική δραστηριότητα να έχει μικρότερο αποτύπωμα. Για να το πετύχουμε αυτό, σίγουρα, δεν μπορούμε να λειτουργούμε τιμωρητικά. Πρέπει να μας αντιμετωπίζει ο επιχειρηματικός κόσμος ως συνεργάτες.
Αν δεν είναι πολύ σοβαρή η παράβαση και είναι μέτριας σημασίας, ο έλεγχος οδηγεί σε μια σύσταση για συμμόρφωση. Αφού, δηλαδή, εντοπίσουμε κάποιες παραβάσεις, επισημαίνουμε το πρόβλημα, δίνουμε ένα χρονικό περιθώριο για συμμόρφωση και στη συνέχεια πραγματοποιούμαι εκ νέου τον έλεγχο.
Με αυτό τον τρόπο θέλουμε να περάσουμε το μήνυμα πως είμαστε πλάι στις επιχειρήσεις κι όχι απέναντί τους. Πρόκειται για μια σημαντική αλλαγή που θα ολοκληρωθεί με την έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος για τους πιστοποιημένους περιβαλλοντικούς ελεγκτές. Καθώς είναι ήδη έτοιμο το σχέδιο του Προεδρικού Διατάγματος, θα το υπογράψει πολύ σύντομα ο Υπουργός και θα σταλεί στο Συμβούλιο της Επικρατείας για επεξεργασία.
– Σε ποιο χρονικό περιθώριο θα γίνει αυτό;
– Ελπίζω εντός του έτους και πριν τις εκλογές, διότι με τους πιστοποιημένους ιδιώτες περιβαλλοντικούς ελεγκτές θα μπορέσουμε να κάνουμε τους ελέγχους όπως πρέπει. Γιατί αυτή τη στιγμή οι έλεγχοι είναι περιορισμένοι, καθώς δεν υπάρχει το κατάλληλο προσωπικό. Γίνεται μιαν καταγγελία και «τρέχουμε», ενώ πρέπει να κάνουμε αυτό που αναφέρει η ευρωπαϊκή νομοθεσία: τακτικούς και συστηματικούς περιβαλλοντικούς ελέγχους.
– Ποιοι θα είναι οι ιδιώτες ελεγκτές;
– Θα πιστοποιηθούν με βάση μια συγκεκριμένη διαδικασία που προβλέπεται στο Προεδρικό Διάταγμα κι έχουμε αφήσει αρκετά ανοιχτό αυτό το πεδίο, για το ποιοι μπορεί να στελεχώσουν αυτόν τον τομέα: μηχανικοί, φυσικοί, βιολόγοι κ.ά.
Αυτό διότι τα αδειοδοτούμενα περιβαλλοντικά έργα είναι πολύ διαφορετικής φύσης: Έχουμε λιμάνια, ξενοδοχεία, εμπορικά κέντρα, διυλιστήρια, υδατοδρόμια κ.ά., οπότε απαιτείται μια γκάμα διαφόρων ειδικοτήτων, ανάλογα με το είδος του έργου που ελέγχεται. Σας το επισημαίνω και πάλι, όμως, ότι η προστασία του περιβάλλοντος είναι περισσότερο ζήτημα κουλτούρας.
– Σε ποια φάση βρισκόμαστε όσον αφορά την περιβαλλοντική αδειοδότηση;
– Απλοποιούμε διαρκώς τη διαδικασία της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, έτσι ώστε να εξασφαλίζουμε τη νομιμότητα –με βάση και το ευρωπαϊκό νομοθετικό πλαίσιο– και να μειώνουμε και τη γραφειοκρατία.
Η μάχη με την γραφειοκρατία είναι συνεχής αλλά αποδίδει καρπούς. Εντός του πρώτου τριμήνου του 2023 θα έχουμε και τους ιδιώτες πιστοποιημένους αξιολογητές, έτσι ώστε να βοηθηθεί η αρμόδια υπηρεσία και να προχωράνε ακόμη πιο γρήγορα οι περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις. Η γραφειοκρατία είναι μια πληγή, παρότι η πολιτεία κάνει ό,τι είναι δυνατό.
Άλλη μια σημαντική μεταρρύθμιση εντός του 2023 είναι η νέα Ρυθμιστική Αρχή, η οποία θα ενσωματωθεί στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) και θα αφορά τις υπηρεσίες ύδατος και τη διαχείριση των αστικών αποβλήτων. Έτσι η ΡΑΕ θα αποκτήσει άλλους δύο πυλώνες: ο ένας θα αφορά τη διαχείριση των αστικών αποβλήτων, και ο άλλος τη διαχείριση των υπηρεσιών ύδρευσης – αποχέτευσης.
Το νομοσχέδιο είναι έτοιμο και πολύ σύντομα θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση. Έχει ήδη περάσει από το Υπουργικό Συμβούλιο, και στις αρχές του έτους θα πάει προς ψήφιση, στην Βουλή. Είναι νομοσχέδιο του Υ.Π.ΕΝ., με το οποίο προσπαθούμε να καλύψουμε ένα κενό στη νομοθεσία, γιατί στην πραγματικότητα δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο έως τώρα.
Η Γενική Διεύθυνση Υδάτων θα μπορούσε να έχει ρυθμιστικό ρόλο σε αυτές τις υπηρεσίες ύδατος, ενώ διαχείριση των αστικών αποβλήτων θα ήταν πιθανό να υπάγεται στο Υπουργείο Εσωτερικών, αλλά δεν υπάρχει το κατάλληλο προσωπικό.
Επίσης πρέπει να επισημαίνουμε πως όταν η κεντρική διοίκηση πάει να επιβάλει το νόμο σε υπηρεσίες που ανήκουν στον δημόσιο ή στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, συναντά δυσκολίες. Ωστόσο, μια ανεξάρτητη αρχή μπορεί πιο εύκολα, πιο απρόσωπα και λιγότερο πολιτικοποιημένα να επιτελέσει αυτό το ρυθμιστικό ρόλο. Φυσικά απαιτείται και αντίστοιχη στελέχωση της (ΡΑΕ).
– Τι ακριβώς θα ρυθμίζουν αυτές οι δύο νέες Ρυθμιστικές Αρχές;
– Στον τομέα των υπηρεσιών ύδατος θα επιβλέπεται η ορθή εφαρμογή της νομοθεσίας αναφορικά με την κοστολόγηση και την τιμολόγηση των υπηρεσιών ύδατος. Στην διαχείριση των αστικών αποβλήτων θα ελέγχεται η δουλειά που κάνουν οι Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟ.Δ.Σ.Α.). Στόχος είναι έως το τέλος του 2023 να έχει στελεχωθεί και να έχει ξεκινήσει τη λειτουργία της η νέα Ρυθμιστική Αρχή.
– Θα θέλαμε να κλείσουμε με το COP 27 και να μας πείτε αν προκάλεσαν απογοήτευση οι διαπραγματεύσεις.
– Όχι, δεν θα το έλεγα. Διότι ο κόσμος περιμένει μαγικές και άμεσες λύσεις. Τα πράγματα, όμως, δεν προχωράνε με αυτό τον τρόπο. Έχουμε τη συμμετοχή 200 χωρών οι οποίες πρέπει να συμφωνήσουν σε μια κοινή ατζέντα. Αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο, και αλίμονο εάν περιμέναμε ένα COP να λύσει τα θέματα της κλιματικής αλλαγής.
Στις διαπραγματεύσεις αυτές είναι θετικό πως μια φορά το χρόνο οι ηγέτες των κρατών συζητούν για το κλίμα. Από εκεί και πέρα, η κάθε χώρα προσπαθεί να εξασφαλίσει τα δικά της οφέλη σχετικά με τις χρηματοδοτήσεις αλλά και με τα άλλα περιβαλλοντικά προγράμματα.
Προφανώς στην Αίγυπτο δεν υπήρξε η πρόοδος που θα περιμέναμε ως Ευρώπη, αλλά δεν είχαμε ποτέ στην πραγματικότητα την προσδοκία πως θα συνέβαινε κάτι άλλο. Το γεγονός πως συμφωνήθηκε να υλοποιηθεί το Ταμείο Απωλειών και Ζημιών (Loss and Damage Fund) είναι θετικό βήμα· όχι γιατί δημιουργήθηκε άλλο ένα Ταμείο, αλλά γιατί είναι πολύ πιο εστιασμένο σε αυτούς που θα λαμβάνουν την βοήθεια. Γιατί, η κλιματική βοήθεια που δίνεται κάθε χρόνο, αυτά τα 82 δισ. που πρέπει να γίνουν 100, πάνε και σε χώρες που δεν είναι σίγουρο πως έχουν ανάγκη την κλιματική βοήθεια.
Έχει αποφασιστεί πως θα χρηματοδοτούνται οι πιο ευάλωτες κλιματικά χώρες, κι αυτό είναι το ένα σημαντικό σημείο της Διάσκεψης· το δεύτερο, που είναι και μέλημα της Ε.Ε., είναι να ανοίξει η βεντάλια των χωρών που δίνουν τη χρηματική βοήθεια. Δεν είναι δυνατό χώρες που βρίσκονται μέσα στους G20 να βγαίνουν εκτός αυτής της διαδικασίας…
Το «στοίχημα»
«Ένα ακόμα στοίχημα που έχουμε για το 2023, αναφέρει ο κ. Βαρελίδης, είναι να μπορέσουμε να βελτιώσουμε το νομοθετικό πλαίσιο για τις περιοχές Natura.
»Φοβάμαι πως σε κάποιες σύνθετες περιπτώσεις δεν θα μπορέσουμε να το κάνουμε, διότι οι σύνθετες περιπτώσεις αναφέρονται σε περιοχές όπου υπάρχει μεγάλη πίεση όσον αφορά την τοποθέτηση συστημάτων ΑΠΕ, με κύριο λόγο την τουριστική ανάπτυξη. Σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, είναι συμβατή η ήπια τουριστική ανάπτυξη στις προστατευόμενες περιοχές.
»Στο υπό αναθεώρηση χωροταξικό πλαίσιο το κύριο στοίχημα είναι να καταφέρουμε να εντάξουμε τις ΑΠΕ· να βρούμε την ισορροπία ανάμεσα στις ΑΠΕ και στην προστασία της φύσης».
Ποιος είναι
Ο δρ. Πέτρος Βαρελίδης είναι ειδικός επιστήμονας στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Σπούδασε χημικός μηχανικός στο Ε.Μ.Π. και είναι κάτοχος διδακτορικού διπλώματος από το Ε.Μ.Π. με θέμα τα σύνθετα υλικά και την ανακύκλωση, ενώ είναι απόφοιτος και της Σχολής Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Από το Δεκέμβριο του 2019 είναι εκπρόσωπος της Ελλάδας στο Διοικητικό Συμβούλιο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος.
Την περίοδο 2016 – 2021 ήταν διευθυντής του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (του πρώην Εθνικού Κέντρου Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης).
Τις περιόδους 2005 – 2009 και 2013 – 2015 διετέλεσε ακόλουθος Περιβάλλοντος της Ελλάδας στην Ε.Ε.
Την περίοδο 2012 – 2013, κατά τη διάρκεια της κυπριακής Προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διετέλεσε ακόλουθος Περιβάλλοντος της Κύπρου στην Ε.Ε.
Την περίοδο 2010 – 2012 διετέλεσε ειδικός σύμβουλος των διαδοχικών Γενικών Γραμματέων Περιβάλλοντος του τότε Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ).
Εργάστηκε για χρόνια ως ελεύθερος επαγγελματίας εκπονώντας μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
